ħrafa maltija
![](http://www.weebly.com/weebly/images/file_icons/xls.png)
ix-xiħ_midfun_ġol-għar_bl-awdjo.pptx | |
File Size: | 8020 kb |
File Type: | pptx |
![](http://www.weebly.com/weebly/images/file_icons/xls.png)
bugħażżu_Ħrafa_-_raquel_savery_2.1.pptx | |
File Size: | 3120 kb |
File Type: | pptx |
kitba ta' djarju
Your browser does not support viewing this document. Click here to download the document.
KITBA DESKRITTIVA
Your browser does not support viewing this document. Click here to download the document.
![](http://www.weebly.com/weebly/images/file_icons/pdf.png)
pamela_sammut_2.5_-_kitba_deskrittiva.pdf | |
File Size: | 92 kb |
File Type: |
reċensjoni ta' ktieb
Your browser does not support viewing this document. Click here to download the document.
kitba dwar ħrafa
Your browser does not support viewing this document. Click here to download the document.
kitbiet minn studenti li jsegwu l-programm tal-malti bħala lingwa barranija
Your browser does not support viewing this document. Click here to download the document.
Your browser does not support viewing this document. Click here to download the document.
KITBA TA' RAKKONT li jibda jew jispiċċa b'dan il-kliem...
NISTA' NGĦID LI DAK KIEN L-AĦJAR / L-AGĦAR MILIED TA' ĦAJTI
![]()
|
![]()
|
DIK L-GĦAJTA F'NOFS TA' LEJL
![]()
|
![]()
|
MALTEMPATA
Poeżija ta' Michelle Zammit
Your browser does not support viewing this document. Click here to download the document.
![](http://www.weebly.com/weebly/images/file_icons/pdf.png)
maltempata.pdf | |
File Size: | 309 kb |
File Type: |
DAK IL-LEJL MA STAJTX NAGĦLAQ GĦAJN M'GĦAJN
Aqra l-kitbiet ta' Maria Cutajar, Luke Heraghty u Shervienne Borg.
Aqra l-kitbiet ta' Maria Cutajar, Luke Heraghty u Shervienne Borg.
Your browser does not support viewing this document. Click here to download the document.
Your browser does not support viewing this document. Click here to download the document.
L-isbaħ żmien tas-sena!
Dak li jiġri fin-natura u madwarna fir-rebbiegħa, huwa ferm sabiħ, tant li jagħmel dan l-istaġun l-isbaħ staġun tas-sena.
Wara dak iż-żmien twil ta’ “rqad”, in-natura terġa’ tieħu l-ħajja. L-għasafar jibdew jgħannu kemm jifilħu u tisma’ ż-żgħar tagħhom ipespsu mill-bejta. Dan huwa ż-żmien fejn ħafna mill-annimali jkollhom iż-żgħar tagħhom. Ma jonqsux iż-żnażan iżanżnu fil-ġonna u jduru mal-fjuri biex idakkruhom. Jitfaċċaw insetti ta’ kull tip u kreaturi żgħar ta’ kull għamla.
Ir-rebbiegħa huwa l-istaġun tal-kuluri vivaċi. Is-siġar jagħmlu weraq ġodda u tiżdied il-ħdura. L-għelieqi kienu miżjura bil-pepprin aħmar u l-lellux isfar jgħajjat. Is-sema jkun ikħal u mingħajr ebda sħaba. Wieħed ikun jista’ jħoss iż-żiffa ħafifa għaddejja u jisma’ t-tħaxwix tal-pjanti jiżfnu maż-żiffa. L-aroma taż-żahar tal-larinġ, tal-baħar u tat-trab dakkari tgħaxxqek.
In-nies jibdew joħorġu bi ħwejjeġ aktar ħfief minħabba l-mezzu-temp u l-insalati u l-ġelati jsiru aktar popolari. Hawn Malta jibda’ l-istaġun tal-festi li jattrattaw ħafna turisti. Fil-fatt tara wkoll il-bajjiet jimtlew bihom, kollha jgawdu l-baħar u x-xemx sħuna.
Fir-rebbiegħa jkun hawn atmosfera ħafna aktar pjaċevoli u ta’ rilassament tant li anke l-annimali jħossuha. In-nies iktar jitħajru jmorru xi mixja fil-kampanja mal-klieb tagħhom u għalhekk tiżdied wkoll l-apprezzament lejn l-ambjent u n-natura.
It-tfal u l-għalliema tal-iskola jkunu qed jagħmlu l-aħħar sforz u jkunu qed jistennew ħerqana l-vaganzi tas-sajf.
Dan l-istaġun huwa wkoll wieħed fejn iseħħu avvenimenti xjentifiċi, bħall-ekwinozju tar-rebbiegħa li jagħtina sinjal ta’ meta jasal dan l-istaġun tar-rebbiegħa.
Minħabba dawn ir-raġunijiet kollha, ir-rebbiegħa huwa staġun speċjali fejn l-ambjent ta’ madwarna qisu jibda folja ġdida.
Emma Borg
Mingħajr dawl!
Konna lkoll madwar il-mejda għall-ikla ta' filgħaxija, meta f'daqqa waħda nqata' d-dawl. Kienet sorpriża kbira għalina għax ma niftakarx li qatt ġralna hekk.
Għall-ewwel inħsadna iżda ma domniex ma kkalmajna u ppruvajna nsibu xi xemgħa. Minħabba li ma stajna naraw xejn, is-sensi l-oħra bdew jagħmlu x-xogħol tagħhom, iktar milli jmisshom. Bdejna nisimgħu passi u ħafna tħaxwix ġej mill-kamra t'isfel li ma tantx kienet ta' użu għalina.
Il-ħin beda għaddej u l-ħsejjes komplew jiżdiedu bla waqfien. Għall-ħabta tal-ħdax, wara li kienu għaddew erba' sigħat sħaħ, mingħajr dawl, bdejna nisimgħu lil xi ħadd jokrob. Il-krib kien ġej minn din il-kamra. Ħadd ma kellu l-kuraġġ jinżel hemm isfel u jara x'kien qed jiġri. Ommi minn dejjem kienet tħobb tesaġera l-affarijiet. Kull ħoss li kienet tisma' kienet taħsbu fatat ġod-dar jew inkella xi ħallelin. Għal missieri, dawn kienu kollha ħmerijiet u kien jispiċċa jidħaq biha. Iżda, din id-darba ppanikja hu wkoll għax beda jivvinta affarijiet li qatt ma qalhom qabel. Għalhekk iddeċidejt li mmur jien u naqta' x'kien dan il-misterju.
Għall-ewwel kont kburija bija nnifsi għax kont l-unika waħda li kelli l-kuraġġ biex nidħol, iżda wara fhimt għaliex ommi kienet tibża' minn dawn l-affarijiet. Bdejt nisma' ħafna ħsejjes ta' taqlib u fl-istess ħin, biki ġej mill-bogħod. Għalkemm il-biża' xorta waħda ħakmitni, iddeċidejt li nagħmel il-kuraġġ u nidħol. Meta dħalt ħassejt li xi ħaġa qabżet fuqi. Bdejt ngħajjat u nwerżaq mingħajr waqfien u f'daqqa waħda ġie d-dawl!
It-twerżiq inbidel f’daħk malli rajt minn fejn kien ġej dak l-istorbju. Ħriġt barra biex ngħid x'ġara lil ommi u missieri. Ħriġt bil-kelb f'idejja u bdejt ngħidilhom, ''Ara x'fatat għandna d-dar!''. Aħna kollha bdejna nidħqu u l-kelb miskin minn għajnejh deher imbeżża'. Min jaf forsi ħaseb li aħna konna l-fatati?
Veronika Sytnyk
Il-muftieħ tar-razzett tan-nannu
Darba fost l-oħrajn kont qiegħda ngħin lil ommi tnaddaf id-dar. Għandna ħafna kmamar ġod-dar tagħna iżda kull meta nidħol ġo waħda minnhom jaqbadni l-bard. Kienet kamra battala, xejn ma kien hemm fiha, ħlief muftieħ kbir fuq xkaffa qadima. Ħadt dan il-muftieħ u mort bih għand ommi. Staqsejtha ta' liema kamra kien dan il-muftieħ u qaltli li ma kienx ta' xi kamra minn ġod-dar tagħna iżda ta' razzett li kien mibni fl-għelieqi xi ftit 'il bogħod.
Iddeċidejt li mmur hemmhekk iżda ommi ma ħallitnix. Għal ħabta ta' nofsillejl, meta kulħadd kien rieqed, ħadt dan il-muftieħ u mort f'dak ir-razzett. Dħalt ġewwa... ir-razzett kien ħafna ikbar milli kien jidher minn barra. Xammejt riħa qawwija ta' affarijiet qodma li daħlet ġo ħalqi. Smajt il-ġrieden jiġru minn post għall-ieħor. Bdejt indur u rajt pitazz qadim li fuq il-paġna ta' quddiem, b'ittri kapitali, kien hemm miktub ''ID-DJARJU TIEGĦI''. Ftaħtu u malli rajt xi ritratti u xi kitba, indunajt li kien id-djarju tan-nannu tiegħi li kien miet seba' snin ilu.
Kien hemm ħafna stejjer u rakkonti dwar dak li ġara fil-familja tiegħi. Meta kont wasalt f'nofs id-djarju, indunajt li kien it-tlieta ta' filgħodu u ddeċidejt li mmur lura d-dar. Pero' ma stajtx norqod bil-kurżita' u komplejt naqrah. Meta wasalt lejn l-aħħar paġni tiegħu, ħadt l-ikbar qatgħa ta' ħajti! Sirt naf li waqt it-twelid tiegħi, ommi għaddiet minn sitwazzjonijiet koroh li mietet fiż-żmien qasir, filwaqt li missieri kien miet ftit xhur qabel, meta mar l-Iraq fuq gwerra... Allura min kienu dawk it-tnejn min-nies li qegħdin irabbuni u jieħdu ħsiebi?!... Din l-aħbar qabditni tensjoni akbar. Komplejt naqra u b'rogħda kbira ġo ġismi, niskopri li Kaitlyn u Sylvester kienu żewġt iħbieb kbar tal-ġenituri tiegħi li aċċettaw li jrabbuni qisni t-tifla tagħhom.
Dan il-muftieħ biddilli ħajti għal dejjem. Issa waqt li qiegħda nikteb fid-djarju tiegħi qiegħda nħoss demgħa taqbiżli minn għajnejja u fl-istess ħin nirringrazzja lil Alla li m'iniex waħdi.
Veronika Sytnyk
Konna lkoll madwar il-mejda għall-ikla ta' filgħaxija, meta f'daqqa waħda nqata' d-dawl. Kienet sorpriża kbira għalina għax ma niftakarx li qatt ġralna hekk.
Għall-ewwel inħsadna iżda ma domniex ma kkalmajna u ppruvajna nsibu xi xemgħa. Minħabba li ma stajna naraw xejn, is-sensi l-oħra bdew jagħmlu x-xogħol tagħhom, iktar milli jmisshom. Bdejna nisimgħu passi u ħafna tħaxwix ġej mill-kamra t'isfel li ma tantx kienet ta' użu għalina.
Il-ħin beda għaddej u l-ħsejjes komplew jiżdiedu bla waqfien. Għall-ħabta tal-ħdax, wara li kienu għaddew erba' sigħat sħaħ, mingħajr dawl, bdejna nisimgħu lil xi ħadd jokrob. Il-krib kien ġej minn din il-kamra. Ħadd ma kellu l-kuraġġ jinżel hemm isfel u jara x'kien qed jiġri. Ommi minn dejjem kienet tħobb tesaġera l-affarijiet. Kull ħoss li kienet tisma' kienet taħsbu fatat ġod-dar jew inkella xi ħallelin. Għal missieri, dawn kienu kollha ħmerijiet u kien jispiċċa jidħaq biha. Iżda, din id-darba ppanikja hu wkoll għax beda jivvinta affarijiet li qatt ma qalhom qabel. Għalhekk iddeċidejt li mmur jien u naqta' x'kien dan il-misterju.
Għall-ewwel kont kburija bija nnifsi għax kont l-unika waħda li kelli l-kuraġġ biex nidħol, iżda wara fhimt għaliex ommi kienet tibża' minn dawn l-affarijiet. Bdejt nisma' ħafna ħsejjes ta' taqlib u fl-istess ħin, biki ġej mill-bogħod. Għalkemm il-biża' xorta waħda ħakmitni, iddeċidejt li nagħmel il-kuraġġ u nidħol. Meta dħalt ħassejt li xi ħaġa qabżet fuqi. Bdejt ngħajjat u nwerżaq mingħajr waqfien u f'daqqa waħda ġie d-dawl!
It-twerżiq inbidel f’daħk malli rajt minn fejn kien ġej dak l-istorbju. Ħriġt barra biex ngħid x'ġara lil ommi u missieri. Ħriġt bil-kelb f'idejja u bdejt ngħidilhom, ''Ara x'fatat għandna d-dar!''. Aħna kollha bdejna nidħqu u l-kelb miskin minn għajnejh deher imbeżża'. Min jaf forsi ħaseb li aħna konna l-fatati?
Veronika Sytnyk
Il-muftieħ tar-razzett tan-nannu
Darba fost l-oħrajn kont qiegħda ngħin lil ommi tnaddaf id-dar. Għandna ħafna kmamar ġod-dar tagħna iżda kull meta nidħol ġo waħda minnhom jaqbadni l-bard. Kienet kamra battala, xejn ma kien hemm fiha, ħlief muftieħ kbir fuq xkaffa qadima. Ħadt dan il-muftieħ u mort bih għand ommi. Staqsejtha ta' liema kamra kien dan il-muftieħ u qaltli li ma kienx ta' xi kamra minn ġod-dar tagħna iżda ta' razzett li kien mibni fl-għelieqi xi ftit 'il bogħod.
Iddeċidejt li mmur hemmhekk iżda ommi ma ħallitnix. Għal ħabta ta' nofsillejl, meta kulħadd kien rieqed, ħadt dan il-muftieħ u mort f'dak ir-razzett. Dħalt ġewwa... ir-razzett kien ħafna ikbar milli kien jidher minn barra. Xammejt riħa qawwija ta' affarijiet qodma li daħlet ġo ħalqi. Smajt il-ġrieden jiġru minn post għall-ieħor. Bdejt indur u rajt pitazz qadim li fuq il-paġna ta' quddiem, b'ittri kapitali, kien hemm miktub ''ID-DJARJU TIEGĦI''. Ftaħtu u malli rajt xi ritratti u xi kitba, indunajt li kien id-djarju tan-nannu tiegħi li kien miet seba' snin ilu.
Kien hemm ħafna stejjer u rakkonti dwar dak li ġara fil-familja tiegħi. Meta kont wasalt f'nofs id-djarju, indunajt li kien it-tlieta ta' filgħodu u ddeċidejt li mmur lura d-dar. Pero' ma stajtx norqod bil-kurżita' u komplejt naqrah. Meta wasalt lejn l-aħħar paġni tiegħu, ħadt l-ikbar qatgħa ta' ħajti! Sirt naf li waqt it-twelid tiegħi, ommi għaddiet minn sitwazzjonijiet koroh li mietet fiż-żmien qasir, filwaqt li missieri kien miet ftit xhur qabel, meta mar l-Iraq fuq gwerra... Allura min kienu dawk it-tnejn min-nies li qegħdin irabbuni u jieħdu ħsiebi?!... Din l-aħbar qabditni tensjoni akbar. Komplejt naqra u b'rogħda kbira ġo ġismi, niskopri li Kaitlyn u Sylvester kienu żewġt iħbieb kbar tal-ġenituri tiegħi li aċċettaw li jrabbuni qisni t-tifla tagħhom.
Dan il-muftieħ biddilli ħajti għal dejjem. Issa waqt li qiegħda nikteb fid-djarju tiegħi qiegħda nħoss demgħa taqbiżli minn għajnejja u fl-istess ħin nirringrazzja lil Alla li m'iniex waħdi.
Veronika Sytnyk